İnnovativ islahatlar modeli: RƏQƏMSAL GƏLƏCƏYİN ASTANASINDA
Hər birimiz çox böyük, eyni zamanda, həssas tarixi hadisələrin şahidləriyik. 2019-cu ildən başlayan iqtisadi islahatların əsas hədəfi Azərbaycanı müasir və gələcəkdə inkişaf etmiş ölkəyə çevirmək, mövcud olan nöqsanları aradan qaldırmaq, vətəndaşları narahat edən problemləri gündəlikdən çıxarmaq, daha güclü, qüdrətli dövlət qurmaq, bir sözlə, ölkə daxilində sosial-iqtisadi inkişafı təmin etmək, milli-siyasi maraqlarımızı isə beynəlxalq aləmə "daşımaqdan” ibarətdir. Bu illər ərzində ölkəmiz çox böyük inkişaf yolu keçib, olduqca ciddi beynəlxalq, regional layihələrə ev sahibliyi edibdir. Məhz bunların nəticəsidir ki, dilimizdə anti-azərbaycan, ikili standart terminlərinə də intensiv rast gəlməyə başladıq. Bəli, 20 faiz torpaqları işğal olunan bir məmləkətin bu surətlə inkişafı, nümunəvi sabitliyə nail olması üçün sözün elə hər mənasında ciddi əzmkarlıq, iradə, səriştə, idarə və strategiya lazımdır.
Amma və lakin...
Bu gün belə bir sual da ortaya çıxır! Əgər dinamik inkişaf təmin edilibsə islahatlara nə gərək var idi? Məsələni biraz geniş formada təhlil etsək görərik ki, proses heç də göründüyü qədər sadə və anlaşılan deyil. Dünya son ildə fantastik sıçrayışların şahidi oldu. Söhbət təbii ki, rəqəmsal sıçrayışdan gedir. Dünyanın inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələri cəmiyyət üçün strateji olan sahələrin az qala 80 faizini elektron dünyaya daşıyıblar. Rəqəmsal aləm isə özündə çevikliyi, dinamikliyi, qısa zamanda yüksək nəticəni ehtiva etdiyi üçün prosesi uğurla tətbiq edənlər birmənalı inkişaf faktorunu, bir növ, sığortalamış oldular. Biz isə bəzi prosesləri, xüsusən rəqəmsal iqtisadiyyatı ümumdünya prosesinə cəlb edə bilmədik, nəticədə "axsadıq”, bir çox məqamlarda isə sadəcə prosesdən geridə qaldıq. Bu isə ümumilikdə ölkə iqtisadiyyatını, xüsusən də istehsalat, brendləşmə, markalaşma mühitini "yadlaşdırdı”, cəmiyyətdən uzaqlaşdırdı. Məsələ burasındadır ki, bu axsama zəncirvari formada iqtisadi sahələrdən başqa, digər sahələri də virus kimi öz cənginə aldı.
Bunun da öz məntiqi səbəbi var: sistemizlik, vahid koordinasiyanın olmaması. Bəs xaotik durumdan çıxmağın hansı yolları var? Ümumiyətlə, indiki situasiyada yol varmı? Bu cür situasiyalarda dövlətlər beynəlxalq təcrübəni öyrənməli, onu ölkəmizin sosial, iqtisadi, mental durumuna inteqrə etməli və sonucda əyri-əskiklikləri saf-çürük edirlər. Mənimçün ən ideal model Yaponiya modelidir.
Təxminən 5 il öncə Azərbaycanda bütün sahələr üzrə beynəlxalq təcrübələri tədqiq, təhlil və tədbiq edəcək "BEYİN MƏRKƏZİ”nin (red.: bundan sonra MƏRKƏZ yazılacaq) yaradılması ilə bağlı təklif irəli sürmüşdüm.
Bir anlıq düşünün ki, ölkəmizdə belə bir mərkəz yaradılıb və bu mərkəzdə strateji - sosial, iqtisadi, mədəni və siyasi sahələr üzrə rəqəmsal texologiya əsasında proqnozlar hazırlanır və model kimi aidiyyatı qurumlara təqdim olunur.
Beyin Mərkəzi:
·İqtisadi sahə üzrə - bütün rəqəmsal yenilikləri tədqiq edir, onun ölkəmizdə tədbiqini sınaqdan keçirir və hazır modeli aidiyyatı qurumlara təklif edir. Beləliklə, yüksək texnoloji nəaliyyətlər əasında istehsalat mühiti, məhsulun keyfiyyəti, həcmi artır, islakçı ilə istehsalçı arasında çevik ünsiyyət modeli yaranır, brendləşmə beynəlxalq bazara daşınır;
·Siyasi sahə üzrə - bütün beynəlxalq, regional tədbirləri təhlil edilir, ölkəmizin uğurlu iştirakı, daha çevik və hazırlıqlı kadrların iştiakı təmin edilir;
·Mədəniyyət sahəsi üzrə - hazırlanan modeldə milli-mədəni irsimizin uğurlu təbliği həyata keçirilir, beynəlxalq mübadilə prosesi reallaşdırılır və tarixi irsimiz müasir dünyanın bir parçasına çevrilir;
·Sosial sahə üzrə mərkəzin mütəxəssisləri daima yeniləşən modelləri təqib edir, ölkəmiz uçun uğurlu elementlərinin tətbiqini təmin edir. Beləliklə təhsil, səhiyyə, sosial səhələr üzrə rəqəmsal gələcəyin quruluşu təmin edilmiş olur.
Bir sözlə, mərkəz bir növ sistemləşdirilmiş simulyator, inkubasiya və rəqəmsal baza rolunu oynayır. Nümunə kimi bir anlaşılmaz mexanizmi təqdim edirəm. Ölkədə bir təhsil nazirliyi var, birdə təhsilə aid 20-dən çox (fond, mərkəz və s) dövlətdən maliyyələş qurum. Eyni situasiyanı biz siyasi, iqtisadi, mədəniyyət sahələrində də görə bilərik. Ölkədə bir Nəqliyyat nazirliyi var, birdə nəqaliyyata aid bir neçə qurum. Bu qarışıq mühit səhiyyədə də var, sosial sahədə də. Sonucda isə ortada həm dövlətin pulu gedir, həm də problemin həlli üçün ciddi əngəllər formalaşır. Az qala hər gün media resurslarında, xüsusən də, sosial şəbəkələrdə bir insanın və ya təşkilatın qaldırdığı problemin əldən-ələ necə ötürüldüyünə şahidlik edirik. Sistemsizlik və səriştəzilik ucbatından problemi bir qurum digərinin üzərinə atır. Nəticə etibarı ilə biz ortada həm pul, həm inkişaf, həm zaman, həm də beynəlxalq mübadilə vərdişini itirmiş oluruq. MƏRKƏZ isə öz növbəsində həm də pronozlaşdırıcı funksiyası ilə qurumların attığı addımların dövlət, xalq üçün faydasını təhlil edə, müxtəlif tövsiyyələr irəli sürə bilər. Peşəkar, innovativ. Unikal kadrlardan ibarət mərkəz yaradılsa, qazancımız RƏQƏMSAL GƏLƏCƏK olacaqdır.
Qeyd: Yazı "SƏLİS Jurnalist” müsabiqəsində iştirak üçün yazılmışdır.
Səbuhi Abbasov
7NEWS.az saytının baş redaktoru
Xəbər lenti
-
15:07Aİ, ABŞ və Ermənistanın təhlükəligörüşü - İrəvan üçün tələ...
-
10:37Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı Ramil Həsənin 1 illik HESABATI
-
17:20Dayanıqlı inkişafa töhfə verən ali təhsil ocağı
-
09:25Hikmət Hacıyev NATO-nun sabiq Baş katibi Rasmussenlə bağlı paylaşım edib
-
09:18"MİNGƏÇEVİR DÖVLƏT UNİVERSİTETİ MODERNLƏŞDİRMƏ YOLUNDA" KİTABI HAQQINDA XOŞ TƏSÜRATLAR
-
12:584 fəsil dəniz mövsümü olan şimal adası
-
15:20“Əlbət ki, məlum terror öncədən planlaşdırılıb...” – Elşən Musayev
-
17:04Beynəlxalq Daun Sindromu Günü ilə bağlı tədbir keçirilib
-
14:16Ramil Həsənin təşəbbüsü ilə növbəti dəfə “Novruz” yardım aksiyasına start verildi
-
13:132024-cü il üzrə böyük, orta və kiçik qrant müsabiqələrinin nəticələri
-
12:56“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
10:46QHT-lərin maliyyə tələbi Agentliyin illik qrant büdcəsindən 4 dəfə çoxdur - MÜSAHİBƏ
-
16:17“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
10:59“Füzuli Könüllüləri” qrupuna qəbula start verilib
-
11:46Ermənistan Rusiya sərhədçilərini rəsmən qovur - Kremlin cəzası... SENSASİON DETALLAR
-
15:11İKT sahəsində qadın olmaq - FOTO/VİDEO
-
14:33Fransa “ilhaq”a “Zvartnos”dan başladı
-
13:52Risk etməyin, 50-50 içmisinizsə, *5050-yə zəng edin!
-
12:51“ASAN Məktub” sosial proqramı balacaların arzularını reallaşdırmağa davam edir
-
11:53“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
12:15Hərbi xidmətdən yayınmağı vəd verən şəxs həbs olunub
-
12:27“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
17:18"Qərbin riyakar üzü" - Elşən Musayev faktlarla ifşa edir...
-
13:41Qərbin məqsədi İslamı gözdən salmaq və müsəlman dövlətlərə qarşı “səlib yürüşü” həyata keçirməkdir - RƏY
-
19:05Deputat Ramil Həsən Bağırbəyli kəndində seçiciləri ilə görüşüb
-
10:56Türkiyəli qonaqlar "ASAN xidmət"də
-
17:16Mingəçevirdə “Zəfərə aparan yol” adlı hərbi-vətənpərvərlik tədbiri keçirilib
-
16:40Mingəçevirdə “Yaşıl Dünya Naminə Həmrəylik ili” çərçivəsində tinglər əkilib
-
16:38“Yaşıl Dünya Naminə Həmrəyliyə gedən yol” mövzusunda Dəyirmi masa keçirilib: MİNGƏÇEVİRDƏ
-
10:37“Loqos” Psixoloji və Nitq Mərkəzi 10 yaşını qeyd edib – FOTOLAR
-
17:05Laçında əlverişsiz hava şəraitində azan Azərbaycan hərbçisi Ermənistandan Bakıya gətirilib
-
15:10“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
18:01Deputat: Antalya Forumundan Ermənistanın regionda sülhün bərpasında ciddi məsuliyyət daşıdığına bir daha əmin olduq
-
13:53İlham Əliyev o üç ölkənin adını buna görə çəkdi - rəylər
-
13:22Almaniyadan Bakıya Qarabağ jesti- situativ reverans, yoxsa...
-
11:20“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
09:59Xocalı şəhidləri Polşadakı katolik kilsəsində anılıb - Foto/Video
-
13:52Deputatdan SENSASİON YAZI: "Xocalı soyqırımında adı keçənlər..."
-
13:09Layihənin adı: “QİÇS və Narkomaniyaya qarşı mübarizə tədbirlərinin keçirilməsi”
-
14:25Prezident İlham Əliyevin açıq mesajları xarici siyasətimizin gələcək prioriteti baxımından çox önəmlidir - Deputat
Digər xəbərlər
-
MANŞET, GÜNDƏM
Jurnalistlərin məktəbə tələsən birinciləri
-
MANŞET, GÜNDƏM
Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinə yeni rektor təyin olunub
-
MANŞET, GÜNDƏM
Əlaqələndirmə Qərargahının Laçın şəhərində növbəti iclası keçirilib
-
MANŞET, GÜNDƏM
Əgər söhbət Heydər Əliyevdən gedirsə...
-
AZƏRBAYCAN, MANŞET, GÜNDƏM
“Erməni millətçiləri tarixin müxtəlif dövrlərində soydaşlarımıza qarşı soyqırımlar həyata keçiriblər” - TƏHLİL
-
MANŞET, GÜNDƏM
Tbilisidə Azərbaycan-Gürcüstan Gənclərinin I Qarabağ Forumu keçirilir - FOTOLAR
-
AZƏRBAYCAN, MANŞET, GÜNDƏM
Azərbaycan-Gürcüstan Gənclərinin I Qarabağ Forumu keçiriləcək – GƏNCLƏR FONDUNU DƏSTƏYİ İLƏ
-
MANŞET, GÜNDƏM
Azərbaycan-Macarıstan münasibətlərinin inkişafında yeni mərhələ
-
MANŞET, GÜNDƏM
MN: Erməni silahlıları Füzuli, Şuşa, Xocavənd, Tərtər və Xocalı istiqamətlərində mövqelərimizi atəşə tutub