“Dünyanı bu imperiyalar idarə edəcək...” - BMT, Beynəlxalq hüquq arxivə verilir?
04 Fevral 2023, 10:47
04 Fevral
2023
10:47
247
"Dünya XXI əsrin yeni imperializminin siyasətini müəyyən etməyə icazə verəcək şəxslərə bölünür”.
Bunu rusiyalı tanınmış jurnalist Maksim Şevçenko deyib.
"Amerika, Britaniya, Fransa, Osmanlı, yeni Rusiya, Çin imperiyaları olacaq. Ola bilsin, bu, İranda da alındı. Amma İranın imperiya layihəsi ilə bağlı problemləri var. Ambisiyaları mövcuddur, amma layihələri yoxdur. Bu ölkələr (hansısa formada Yaponiya) insanlığın gələcəyini müəyyən etməlidirlər. Millətlərin öz müqəddəratını müəyyən etmək haqları bitdi. Onlara özlərini necə aparmaları üçün Moskva, Vaşinqton, London, Ankara, Paris və Pekindən göstərişlər veriləcək”, - Şevçenko iddia edib.
Belə çıxır, bəşəriyyət öz inkişaf tarixində geriyə gedir, beynəlxalq hüquq arxivəmi verilir? XXI əsrdə klassik anlamda imperiyaların bərpası nə dərəcədə realdır.
Demokratik Maarifçilik Partiyasının sədri, deputat Elşən Musayev indiki vaxtda imperiyaların yaranmasını tamamilə mümkünsüz sayır. O, hətta bəzi dövlətlərin parçalana biləcəyini də mümkünsüz saymır: "Bütün dövrlərdə ”hegemon dövlət" və "fövqəl güc” anlayışları mövcud olub. Tarix boyunca, yəni sivilizasiya dövlət formatına keçdiyi gündən bəri dünya buna şahidlik edib. İndi də coğrafi mövqeyinə, resurslarına, tarixinə və illərdir formalaşmış olan ənənəsinə görə təsir imkanlarına malik xeyli dövlətlərin var olduğunu kimsə istisna etmir. Amma və lakin, indi söhbət 21-ci əsrdən gedir. O əsrdən ki, artıq ölkələrin beynəlxalq hüquqla tənzimlənən əraziləri, sərhədləri və eyni zamanda uzun illərdən bəri adəti hüquqla formalaşan dil və din uyğunlaşmaları var. Qısa desəm, oturuşmuş sistem var. Onu dəyişmək mümkündürmü? Qətiyyən. Bəli, o ayrı məsələdir ki, beynəlxalq hüququn qlobal mövzularda icra mexanizmləri bəzən işləmir. BMT-nin qəbul etdiyi qətnamələr belə bəzən özünü real həyata transfer etməkdə acizdir. Fəqət, nəticə etibarilə yenə imperializmə qayıdış mümkün deyil. Çünki dövlətlər dövlət olması, millətlər millət olması üçün tarix boyunca mübarizə aparıb, qurbanlar verib, məhrumiyyətlər yaşayıb. Bu, həm də genetik yaddaşdır və həmin yaddaşı pozmaq hansısa gücün imkanları daxilində deyil. Dünya hazırda sivilizasiyanın ən üst mərhələsindədir, bəşəriyyətin siyasi təfəkkürü ən uzaq periferiyalarda da inkişaf edib, təşəkkül tapıb və nəhayət: bayaq söylədiyim kimi, millətlərdə genetik yaddaş, genetik kod formalaşıb.
Elşən Musayev
Dünyada güc savaşı hər zaman olub və bundan sonra da olacaq. Həmin savaş silahla da mümkündür, informasiya formasında da, diplomatik üsulla da. Hər halda bəşəriyyət tarix boyunca geniş həcmli dünya müharibələrindən, "soyuq müharibə”lərdən, "narıncı inqilablardan”, "beyin mərkəzləri”nin düzənlədiyi çevirilişlərdən belə bir çox qlobal dəyişimlərə şahidlik edib. Fəqət, indi dövr başqadır. İndi köhnə qaydalar və üsullar dominant deyil. Kimsənin də taleyini beynəlxalq hüquq-filan həll etmir. Hazırkı dövrdə mövcud və gələcək müqəddəratını müəyyənləşdirmək, suverenliyini qorumaq, siyasi müvazinətini saxlamaq istəyirsənsə, özün güclü olacaqsan, özün öz ayağın üstündə duracaqsan, özün öz taleyini həll edəcəksən. Eynən Azərbaycan kimi! Bundan sonra bəşəriyyət qlobal imperializmə heç zaman "hə” deməyəcək. Əksinə, ola bilər ki, məhz haqqında danışılan bəzi fövqəlgüclər, dövlətlər özləri parçalansın və həmin ərazilərdə başqa siyasi formasiyalar yaransın".
Musa Qasımlı
Deputat Musa Qasımlı da dünyanın heç bir halda keçmişə qayıtmayacağını düşünür: "Rusiya-Ukrayna müharibəsindən sonra dünyanın daha əvvəlki kimi olmayacağı hamıya aydındır. Geniş mənada baxsaq, bu müharibənin qalibi olmayacaq. Bu müharibə göstərdi ki, BMT artıq funksional deyil. Uzun illər biz bunu özümüzlə bağlı qəbul edilən qətnamələrin yerinə yetirilməməsində görürdük. Belə olduqda sual yaranır: Əgər BMT funksional deyilsə, o zaman dünya necə olacaq? Fikrimcə, dünyanın necə olacağına dair strateji baxışları cənab Prezidentimiz İlham Əliyev bu günlərdəki müsahibələrinin birində söylədi. Həmin fikirlərin məğzi bundan ibarət idi ki, BMT yenidən qurulmalı, qurumun Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvlərinin sayı artırılmalıdır. Heç kəsə sirr deyil ki, hazırda baş verənlər dünyada nizamsızlığın göstəricisidir. Xalqlar artıq bu vəziyyəti qəbul etmirlər. İmperiyaların yaranıb-yaranmaması məsələsini isə, zaman göstərəcək. Amma hesab edirəm ki, dünya keçmişə qayıtmayacaq. Problemlər yaradan, dünyanın başağrısına çevrilən ölkələrin artıq əvvəlki coğrafiyada mövcudiyyətini saxlamaq çətin olacaq”.
Xəbər lenti
-
13:11Oslo Bəyannaməsi insan inkişafının təmin olunmasında yeni çağırışları ortaya qoyur ŞƏRH
-
16:52“Əli Kərimli “siyasi poçtalyon” funksiyasını üzərinə götürərək mitinqi anons edir” - DEPUTAT SƏRT DANIŞDI
-
12:55“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
10:27Şəhid və yaralıların olması barədə saxta xəbər yayanlar tutulub –DTX və MEDİA-dan BİRGƏ AÇIQLAMA
-
10:11“Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” çərçivəsində növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib
-
10:47Prezidentin o israrının ilginc səbəbi - görüş niyə təxirə salınmadı?
-
11:35Ermənisayağı “iqtisadi sıçrayış”
-
13:23ABŞ-Aİ-Ermənistan görüşü xüsusi məqsədlərə hesablanıb - Deputat
-
15:07Aİ, ABŞ və Ermənistanın təhlükəligörüşü - İrəvan üçün tələ...
-
10:37Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı Ramil Həsənin 1 illik HESABATI
-
17:20Dayanıqlı inkişafa töhfə verən ali təhsil ocağı
-
09:25Hikmət Hacıyev NATO-nun sabiq Baş katibi Rasmussenlə bağlı paylaşım edib
-
09:18"MİNGƏÇEVİR DÖVLƏT UNİVERSİTETİ MODERNLƏŞDİRMƏ YOLUNDA" KİTABI HAQQINDA XOŞ TƏSÜRATLAR
-
12:584 fəsil dəniz mövsümü olan şimal adası
-
15:20“Əlbət ki, məlum terror öncədən planlaşdırılıb...” – Elşən Musayev
-
17:04Beynəlxalq Daun Sindromu Günü ilə bağlı tədbir keçirilib
-
14:16Ramil Həsənin təşəbbüsü ilə növbəti dəfə “Novruz” yardım aksiyasına start verildi
-
13:132024-cü il üzrə böyük, orta və kiçik qrant müsabiqələrinin nəticələri
-
12:56“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
10:46QHT-lərin maliyyə tələbi Agentliyin illik qrant büdcəsindən 4 dəfə çoxdur - MÜSAHİBƏ
-
16:17“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
10:59“Füzuli Könüllüləri” qrupuna qəbula start verilib
-
11:46Ermənistan Rusiya sərhədçilərini rəsmən qovur - Kremlin cəzası... SENSASİON DETALLAR
-
15:11İKT sahəsində qadın olmaq - FOTO/VİDEO
-
14:33Fransa “ilhaq”a “Zvartnos”dan başladı
-
13:52Risk etməyin, 50-50 içmisinizsə, *5050-yə zəng edin!
-
12:51“ASAN Məktub” sosial proqramı balacaların arzularını reallaşdırmağa davam edir
-
11:53“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
12:15Hərbi xidmətdən yayınmağı vəd verən şəxs həbs olunub
-
12:27“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
17:18"Qərbin riyakar üzü" - Elşən Musayev faktlarla ifşa edir...
-
13:41Qərbin məqsədi İslamı gözdən salmaq və müsəlman dövlətlərə qarşı “səlib yürüşü” həyata keçirməkdir - RƏY
-
19:05Deputat Ramil Həsən Bağırbəyli kəndində seçiciləri ilə görüşüb
-
10:56Türkiyəli qonaqlar "ASAN xidmət"də
-
17:16Mingəçevirdə “Zəfərə aparan yol” adlı hərbi-vətənpərvərlik tədbiri keçirilib
-
16:40Mingəçevirdə “Yaşıl Dünya Naminə Həmrəylik ili” çərçivəsində tinglər əkilib
-
16:38“Yaşıl Dünya Naminə Həmrəyliyə gedən yol” mövzusunda Dəyirmi masa keçirilib: MİNGƏÇEVİRDƏ
-
10:37“Loqos” Psixoloji və Nitq Mərkəzi 10 yaşını qeyd edib – FOTOLAR
-
17:05Laçında əlverişsiz hava şəraitində azan Azərbaycan hərbçisi Ermənistandan Bakıya gətirilib
-
15:10“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
18 Aprel 2024
16 Aprel 2024
09 Aprel 2024
07 Aprel 2024
06 Aprel 2024
03 Aprel 2024
30 Mart 2024
29 Mart 2024
28 Mart 2024
26 Mart 2024
25 Mart 2024
23 Mart 2024
19 Mart 2024
18 Mart 2024
15 Mart 2024
14 Mart 2024
13 Mart 2024
12 Mart 2024
11 Mart 2024
10 Mart 2024
09 Mart 2024
07 Mart 2024
06 Mart 2024
05 Mart 2024
04 Mart 2024
Digər xəbərlər
-
SİYASƏT
Oslo Bəyannaməsi insan inkişafının təmin olunmasında yeni çağırışları ortaya qoyur ŞƏRH
-
SİYASƏT
“Əli Kərimli “siyasi poçtalyon” funksiyasını üzərinə götürərək mitinqi anons edir” - DEPUTAT SƏRT DANIŞDI
-
SİYASƏT
“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
SİYASƏT
“Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” çərçivəsində növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib
-
SİYASƏT, GÜNDƏM
Prezidentin o israrının ilginc səbəbi - görüş niyə təxirə salınmadı?
-
SİYASƏT
Ermənisayağı “iqtisadi sıçrayış”
-
SİYASƏT
ABŞ-Aİ-Ermənistan görüşü xüsusi məqsədlərə hesablanıb - Deputat
-
SİYASƏT
Aİ, ABŞ və Ermənistanın təhlükəligörüşü - İrəvan üçün tələ...
-
SİYASƏT
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı Ramil Həsənin 1 illik HESABATI